Axit cacboxylic là hồ hết hợp hóa học hữu dẫu vậy phân tử gồm nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hiđro.
Bạn đang xem: Tên thông thường của các axit hữu cơ
Ví dụ: H-COOH; $C_2H_5 - COOH$; HOOC-COOH; ...
Nhóm cacboxyl (-COOH) là đội chức của axit cacboxylic.
2.Phân loại
Dựa theo sệt điểm cấu trúc của gốc hiđrocacbon cùng số nhóm cacboxyl vào phân tử, các axit được phân tách thành:
a)Axit no, 1-1 chức, mạch hở
Phân tử bao gồm gốc ankyl hoặc nguyên tử hiđro links với một tổ -COOH. Các axit này lập thành hàng đổng đẳng những axit no, đơn chức, mạch hở tất cả công thức cấu trúc thu gọn tầm thường $C_nH_2n + 1COOH$ (với $n geqslant 0$) hoặc công thức phân tử thông thường $C_mH_2mO_2left( m geqslant 1 ight).$
Ví dụ: HCOOH; $CH_3 - COOH$;...
b) Axit ko no, 1-1 chức, mạch hở
Phân tử bao gồm gốc hiđrocacbon không no, mạch hở liên kết với một đội nhóm -COOH.
Ví dụ: $CH_2 = CH - COOH;CH_3left< CH_2 ight>_7CH = CHleft< CH_2 ight>_7COOH;...$
c) Axit thơm, 1-1 chức
Phân tử gồm gốc hiđrocacbon thơm links với một nhóm -COOH.
Ví dụ: $C_6H_5COOH,CH_3 - C_6H_4 - COOH,...$
d)Axit nhiều chức
Nếu phân tử gồm hai hay nhiều nhóm -COOH, chúng được hotline là axit đa chức. Ví dụ: Axit ađipic $HOOC - left< CH_2 ight>_4 - COOH$, axit malonic $HOOC - CH_2 - COOH,...$ thuộc các loại axit no, nhị chức, mạch hở.
Sau đây ta chỉ xét axit no, đơn chức, mạch hở.
3.Danh pháp
Tên sửa chữa của các axit no, đối chọi chức, mạch hở được cấu trúc như sau:
Axit + tên hiđrocacbon no khớp ứng với mạch thiết yếu + oic
Mạch chủ yếu của phân tử axit là mạch cacbon nhiều năm nhất bước đầu từ đội -COOH
Mạch cacbon được đánh số bắt đầu từ nguyên tử cacbon của group -COOH.
Một số axit mang tên thông thường liên quan đến nguổn cội tìm ra chúng.
Ví dụ:
Tên của một số trong những axit no, đối chọi chức, mạch hở trong bảng sau:
II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO
Nhóm cacboxyl có cấu tạo:
Như vậy, nhóm -COOH coi như được phối hợp bởi team C=O và nhóm OH. Liên kết O-H vào phân tử axit phân rất hơn link O-H vào phân tử ancol, cho nên vì thế nguyên tử H của group -COOH biến hóa năng động hơn nguyên tử H của group -OH ancol. Link của tập thể nhóm cacboxyl phân cực mạnh dạn hơn liên kết ancol và phenol nên nhóm OH của axit cacboxylic cũng hoàn toàn có thể bị cầm thế.
Mô hình phân tử axit axetic dạng sệt (a) với dạng rỗng (b)
III. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Các axit hầu như là hóa học lỏng hoặc hóa học rắn ở đk thường. ánh sáng sôi của những axit tăng theo chiều tăng của phân tử khối và cao hơn nhiệt độ sôi của các ancol gồm cùng phân tử khối. Lý do là giữa các phân tử axit có links hiđro bền hơn link hiđro giữa những phân tử ancol.
Axit fomic, axit axetic tan vô hạn trong nước. Độ chảy trong nước của các axit giảm dần theo chiều tăng của phân tử khối.
Mỗi axit có vị riêng: axit axetic gồm vị giấm ăn, axit oxalic gồm vị chua của me, ...
IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
Axit cacboxylic tiện lợi tham gia các phản ứng chũm hoặc đàm phán nguyên tử H hoặc nhóm -OH của tập thể nhóm chức -COOH.
1.Tính axit
a)Trong dung dịch, axit cacboxylic phân li thuận nghịch
Ví dụ:
$CH_2COOH ightleftarrows H^ + + CH_3COO^ - $
Dung dịch axit cacboxylic làm quỳ tím gửi thành màu đỏ.
b)Tác dụng với bazơ, oxit bazơ chế tác thành muối và nước
Ví dụ:
$CH_3COOH + NaOH o CH_3COONa + H_2O$
c)Tác dụng với muối
Nhỏ hỗn hợp axit axetic vào đá vôi, thấy gồm khí $CO_2$ bay ra:
$CO_3COOH + CaCO_3 o left( CH_3COO ight)_2Ca + H_2O + CO_2 uparrow $
d)Tác dụng với sắt kẽm kim loại trước hiđro trong dãy hoạt động hoá học của các kim nhiều loại tạo thành muối với giải phóng hiđro
Ví dụ, dìm một lá kẽm mỏng tanh trong hỗn hợp axit axetic, thấy có bọt khí hiđro bay ra:
$2CH_3COOH + Zn o left( CH_3COO ight)_2Zn + H_2 uparrow $
2. Phản ứng vậy nhóm $ - OH$
Đun sôi láo hợp gồm axit cacbonxylic $RCOOH,$ ancol $R"OH$ (có vài giọt $H_2SO_4$ đặc làm cho xúc tác) một thời gian (khoảng 6-8 giờ)
Để nguội, tiếp đến pha loãng lếu hợp bằng một lượng bự nước cất, hóa học lỏng tách thành 2 lớp: lớp phía trên có hương thơm thơm nhẹ. Đó là este sinh ra bởi vì phản ứng giữa axit với ancol:
$RCOOH + R"OHoverset t^o,H^ + leftrightarrows RCOOR" + H_2O$
Ví dụ:
Phản ứng giữa ancol với axit chế tác thành este và nước được điện thoại tư vấn là làm phản ứng este hoá. Đặc điểm của làm phản ứng este hoá là thuận nghịch và bắt buộc axit $H_2SO_4$ đặc làm hóa học xúc tác.
V. ĐIỀU CHẾ
1.Phương pháp lên men giấm là cách thức cổ truyền cung cấp axit axetic. Thực ra của quá trình là oxi hoá ancol etylic bằng oxi không gian nhờ hóa học xúc tác men giấm:
$C_2H_5OH + O_2xrightarrow<30 - 35^oC>men,giấmCH_3COOH + H_2O$
Ngày nay, cách thức này chỉ dùng sản xuất lượng nhỏ axit axetic để gia công giấm ăn.
2.Oxi hoá anđehit axetic (điều chế tự etilen hoặc axetilen) trước đó là phương pháp chủ yếu để tiếp tế axit axetic:
$2CH_3CHO + O_2xrightarrowxt2CH_3COOH$
3.Oxi hoá ankan
Oxi hoá butan nhận được axit axetic
Oxi hoá không trọn vẹn các ankan gồm mạch cacbon nhiều năm để tổng hợp những axit có phân tử khối lớn.
4.Từ metanol
Cho metanol chức năng với cacbon oxit (có chất xúc tác say mê hợp) thu được axit axetic
Đây là cách thức hiện đại thêm vào axit axetic.
VI.
Xem thêm: Giải Bài Tập Vật Lý 10 Bài 12 Vật Lí 10: Lực Đàn Hồi Của Lò Xo
ỨNG DỤNG
Các axit hữu cơ bao gồm ứng dụng trong tương đối nhiều lĩnh vực: làm nguyên vật liệu cho công nghiệp mĩ phẩm, công nghiệp dệt, công nghiệp hoá học, ...